Τρως συναισθηματικά ή τρως τα συναισθήματα σου;
Αν στεναχωριέσαι ή αγχώνεσαι επειδή τρως από κούραση, βαρεμάρα, στρες ή επειδή «το έχεις» μπροστά σου, θέλω να σου πω ότι όλοι μας το κάνουμε. Άλλοι σε μικρότερο βαθμό και άλλοι σε μεγαλύτερο.
Θέλω επίσης να σου πω ότι είναι οκ να τρως συναισθηματικά. Είμαστε άνθρωποι και το διατροφικό κομμάτι, πέρα από την επιβίωση, προσφέρει και ευχαρίστηση. Η όρεξή μας επηρεάζεται από την ψυχολογία, τις ορμόνες, τα ερεθίσματα (οσφρητικά και οπτικά) και άλλους παράγοντες.
Υπάρχει η θεωρία που λέει ότι πολλές φορές όταν δεν καλύπτουμε κάποια από τις βασικές ανάγκες μας (θα τις δεις στον πίνακα που παραθέτω κάτω) μας δημιουργείται ένα αρνητικό συναίσθημα και πάμε μέσω του φαγητού να καλύψουμε το αρνητικό συναίσθημα. Όταν αυτό γίνεται σε υπερβολικό βαθμό τείνει να γίνει η διατροφική διαταραχή.
Πηγή: The Center for School Transformation / LifeTrek, Inc. / Bob & Megan Tschannen-Moran
Πάμε να δούμε πρακτικά πώς μπορούμε να διαχειριστούμε την συναισθηματική πείνα. Προκαταβολικά θα σου πω ότι είναι ουτοπικό να θεωρήσουμε ότι δεν θα πεινάσουμε συναισθηματικά ή ότι ποτέ στη ζωή μας δεν θα υποκύψουμε σε συναισθηματικό φαγητό!!!
Βήμα πρώτο
Σε αυτή την φάση πρέπει να αναγνωρίσουμε τι συμβαίνει. Αν πεινάμε βιολογικά τότε η πείνα μας είναι στο στομάχι, έχει περάσει αρκετή ώρα από το προηγούμενο γεύμα ή γουργουρίζει η κοιλιά μας. Πιθανώς νιώθουμε ατονία, πονοκέφαλο, ζαλάδα, κόπωση και εκνευρισμό. Αν δεν συμβαίνει τίποτα από αυτά τότε μάλλον είναι συναισθηματική πείνα. Μπορώ να ρωτήσω τον εαυτό μου πεινάει το στομάχι ή το κεφάλι, όπως θα ρωτούσα ένα τρίχρονο παιδί.
Βήμα δεύτερο
Είναι η απενοχοποίηση. Δηλαδή να ξεκαθαρίσω στον εαυτό μου ότι είναι πολύ οκ να πεινάω συναισθηματικά και να μην τον κατηγορώ για αυτό. Σκέψου ότι από παιδική ηλικία όλα τα event είτε χαρούμενα είτε όχι, έχουν να κάνουν με φαγητό. Οπότε είναι πολύ φυσιολογικό να συνδυάζουμε το φαγητό με το συναίσθημα. Σκέψου επίσης πόσες φορές κατέληξες στο ψυγείο επειδή απογοητεύτηκες με τον εαυτό σου. Προσπάθησε λοιπόν να μην κάνεις το ίδιο λάθος ξανά και ξανά.
Βήμα τρίτο
Όπως έχεις παρατηρήσει τη στιγμή που σε πιάνει η συναισθηματική πείνα υπάρχει έντονη παρόρμηση και θέλεις να φας γρήγορα ότι έχει μέσα στο ντουλάπι ή στο ψυγείο συνήθως είναι κάτι με έντονη γεύση είτε πολύ γλυκό είτε πολύ αλμυρό. Αυτή η παρόρμηση που αισθάνεσαι οφείλεται σε μια ορμόνη που λέγεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη εκκρίνεται τη στιγμή που θα σκεφτείς ότι θα φας το αγαπημένο σου φαγητό και αυτό θα καλύψει την ανάγκη σου που δεν καλύπτεται με άλλον τρόπο εκείνη τη στιγμή. Είναι ψηλά για περίπου 15 λεπτά. Όταν πέφτει λειτουργείς λογικά! Θα χρειαστεί να δουλέψεις με λίγη χρονοκαθυστέρηση μέχρι να πέσει. Θα φάω σε 15 λεπτά τόση ποσότητα «σοκολάτας». Το πόση ποσότητα θα είναι αυτή, θα το αποφασίσεις εσύ με βάση την ποσότητα που τρως συνήθως. Να είναι μικρότερη αλλά όχι και πολύ μικρή ώστε να το καταφέρεις. Αν συνεχίσεις να επιθυμείς μετά από άλλα 15 λεπτά μπορείς να φας άλλη μια ποσότητα που θα έχεις προσυμφωνήσει με τον εαυτό σου.
Κάπως έτσι σιγά σιγά μαθαίνεις να δουλεύεις στην παρόρμηση σου. Γνωρίζω ότι πολλές φορές, αν όχι όλες, θα δημιουργηθεί ένας εκνευρισμός. Είμαστε πλάσματα συνήθειας και μας εξυπηρετεί να κάνουμε τα ίδια πράγματα. Θέλει όμως υπομονή, επιμονή, μεθοδικότητα και θέληση για αλλαγή. Αν έχεις αυτά είμαι σίγουρη ότι θα το καταφέρεις!
Μια τελευταία συμβουλή! Προσπάθησε να σε επιβραβεύεις για την προσπάθεια και σταμάτα να σε κράζεις όταν κάτι δεν πηγαίνει και τόσο όπως θα ήθελες! Είναι σχεδόν βέβαιο πως θα σε οδηγήσει σε μια όχι και τόσο επιτυχημένη προσπάθεια.